|
Teslim Şekilleri (İnconterms) 1. (EXW) Ex Works, Ex Warehouse (İsmi
belirtilen işyerinde teslim) Satıcı firma, yeri belirtilen işyerinde (fabrika,
antrepo, atölye v.s.) eşyaları alıcı firmanın emrine hazır bulundurmakla
teslim yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılır. Teslimden sonraki tüm masraf ve
rizikolar alıcı firmaya aittir. Başka bir deyişle, eğer aksine bir hüküm
bulunmuyorsa, satıcı firma, eşyaları alıcı firma tarafından sağlanan araca
yüklemek ya da gümrük işlemlerini yerine getirmek zorunda değildir.
Eşyaların, satıcı firmanın kuruluşundan alınarak istenilen yere
götürülmesiyle ilgili tüm masraf ve riskler alıcı firmaya aittir. Bu teslim
şekli satıcı firma açısından asgari yükümlülük içerir. 2. (FCA) Free Carrier (Taşımacıya
teslim, adı belirtilen yerde) Birden fazla taşıma etabı dahil herhangi bir taşıma
metodu için kullanılabilir. Satıcı firma, ihracat formalitesi tamamlanmış
eşyaları alıcı firmanın adını verdiği yerde, yine alıcı firma tarafından ismi
belirtilen taşımacıya teslim etmekle yükümlülüğünü yerine getirmiş
olmaktadır. Navlun, riziko ve tüm masraflar alıcı firmaya aittir. Eğer alıcı firma tarafından teslim için belirli bir
nokta belirtilmemişse, bu durumda satıcı firma, daha önce sınırları
belirlenmiş bir alan içinde veya yerde eşyaları taşıyıcıya devredeceği
noktayı kendisi seçebilir. 3. (FAS) Free Alongside Ship (İsmi
belirtilen yükleme limanında gemi yanında teslim) Sadece Deniz taşımacılığında kullanılır. Satıcı
firma, alıcı firma tarafından ismi belirtilen yükleme limanında, yine alıcı
firmanın ismini verdiği geminin yanında ve alıcı firmanın belirttiği zamanda
eşyaları hazır bulundurmakla teslim yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılır. Bu
yer ve zamandan sonraki Navlun, riziko ve her türlü masraflar alıcı firmaya
aittir. 4. (FOB) Free On Board (İsmi
belirtilen sevk limanında gemide teslim) Sadece Deniz taşımacılığında kullanılır. Satıcı
firma, eşyaları alıcı firma tarafından ismi belirtilen sevk limanında alıcı
firmanın belirttiği zamanda ve yine alıcı firma tarafından ismi verilen
geminin küpeştesini aştığı anda teslim yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılır.
Bu yer ve zamandan sonraki Navlun, riziko ve tüm masraflar alıcı firmaya
aittir. Satıcı firma, eşyaların yüklendiğini tüm detayları
ile birlikte alıcı firmaya bildirmelidir. Alıcı firmanın sorumluluğu ise,
belirtilen yükleme limanından taşınması için, masraflar kendisine ait olmak
üzere taşıma sözleşmesi akdetmek ve eşyanın gemide teslim edildiği andan
itibaren; eşyanın varış noktasına ulaşıncaya kadar geçen süre içerisinde
eşyaya ilişkin her türlü kayıp ve hasarı üstlenmektir. 5. (CFR) Cost and Freight (Adı
belirtilen varış limanında navlun ödenmiş olarak teslim) Sadece Deniz taşımacılığında kullanılır. Eşyalar
satıcı firma tarafından taşıma sözleşmesi yapılmış ve navlunu ödenmiş olarak
varış limanında alıcı firmaya teslim edilmektedir. Eşyaların riski yükleme
limanında geminin küpeştesini aştığı anda alıcı firmaya aittir. 6. (CIF) Cost Insurance and Freight
(Adı belirtilen varış limanında navlun ve sigorta primi ödenmiş olarak
teslim) Sadece Deniz taşımacılığında kullanılır. Satıcı
firmanın sorumluluğu geminin güvertesinde biter. CFR’dan farkı Sigorta
Priminin de satıcı firmaya ait olmasıdır. Fakat bu sigorta asgari riskleri
kapsamaktadır. Duruma göre özel risklerin sigorta kapsamına alınmasını
istediği takdirde alıcı firma bu hususları satıcı firma ile yaptığı
sözleşmeye dahil ettirmek zorundadır. Sigorta ettirilen değerin sözleşme
tutarının %10 fazlası ile olması gerekir. 7. (CPT) Carriage Paid To (Adı
belirtilen varış yerine kadar navlunu ödenmiş olarak teslim) Birden fazla taşıma etabı dahil herhangi bir taşıma
metodu için kullanılabilir. Satıcı firma, eşyaları adı belirtilen teslim
yerine kadar navlun ödenmiş olarak varış yerinde alıcı firmaya teslim
etmektedir. Belirtilen teslim yerine kadar birden fazla taşımacı kullanılıyor
ise eşyalar ilk taşımacıya teslim edildiğinde risk satıcı firmadan alıcı
firmaya geçer. Eşyaların taşıyıcıya aktarılmasından sonra eşyalar
ile ilgili kayıp ve hasar riski, ayrıca bu teslim işleminden sonra meydana
gelebilecek olayların yarattığı bütün ek masraflar satıcı firmadan alıcı
firmanın üzerine geçer. CFR deniz, CPT ise kara ve diğer taşıma şekillerinde
kullanılır. 8. (CIP) Carriage and Insurance Paid
To (Adı belirtilen varış yerine kadar navlun ve sigorta primi ödenmiş olarak
teslim) Birden fazla taşıma etabı dahil herhangi bir taşıma
metodu için kullanılabilir. Satıcı firma, CPT terimindeki yükümlülüklerine
ilaveten taşımaya ilişkin yük sigortasını yaptırmayı ve primini ödemeyi de
üstlenmektedir. Taşıma ve sigorta bedeli ödenmiş olarak teslim
terimi, satıcı firmanın CF terimi ile aynı yükümlülükleri taşıdığı, ancak
bunlara ek olarak, eşyanın taşınması anında kayıp ve/ya hasar riskine karşı
alıcı firmaya yük sigortası sağlama zorunda olduğu durumu anlatır. Satıcı
firma, sigorta sözleşmesini akdeder ve sigorta primini öder. Alıcı firmanın
diğer sorumlulukları CF teslim şeklindeki gibidir. CIF deniz taşımasında, CIP ise kara ve diğer
taşımacılıkta kullanılır. 9. (DAF) Delivered at Frontier
(Sınırda, adı belirtilen yerde teslim) Satıcı firma eşyaları ihracat formaliteleri tamamlanmış
olarak sınırdaki adı belirtilen yerde fakat komşu ülkenin gümrüğünden önce
alıcı firmanın emrine hazır bulundurmakla teslim yükümlüğünü yerine getirmiş
sayılır. ‘Sınır’ ifadesi ihraç ülkesi dahil herhangi bir ülkenin sınırı için
kullanılabilir. Bu nedenle yer isminin verilerek hangi sınırın
kastedildiğinin kesinlikle ifade edilmesi büyük önem taşımaktadır. Öncelikle
Demiryolu ve Karayolu ile taşımada kullanılır. Sınırdaki belirtilen yerden
itibaren navlun alıcı firmaya aittir. Sınırdan itibaren taşımaya ait masraf
ve sigortanın yapılması konusunda satıcı firmanın yükümlülüğü yoktur. 10. (DES) Delivered Ex Ship (Adı
belirtilen varış limanında gemide teslim) Sadece Deniz taşımacılığında kullanılır. Satıcı
firma, eşyaları adı belirtilen varış limanında, geminin bordasında, gümrükten
önce alıcı firmanın emrine hazır bulundurduğunda teslim yükümlülüğünü yerine
getirmiş olmaktadır. Bu yere kadar olan bütün risk ve masraflar satıcı
firmaya aittir. 11. (DEQ) Delivered Ex Quay (Adı
belirtilen varış limanında Gümrük Vergisi ödenmiş olarak rıhtımda teslim) Rıhtımda teslim terimi, sadece Deniz taşımacılığında
veya çok vasıtalı taşıma ile varma limanında gemiden rıhtıma boşaltılmakla
teslim edilecekse kullanılır. Rıhtım üzerinde alıcı firma emrine malların hazır
bulundurulması ile satıcı firmanın yükümlülüğü sona erer. Satıcı firma,
eşyaların o noktaya kadar taşınmasıyla ilgili vergi, resim ve diğer harçlar
da dahil olmak üzere tüm riziko ve giderleri üstlenir. DEQ teriminin yanına
ek kelimeler yazılarak eşyaların gümrükten çekme sorumluluğunun kime ait
olacağı belirtilir. Örneğin; DEQ duty paid’de vergiler ve gümrükten çekme
masrafları ihracatçı firmanın, DEQ duty unpaid’de ise bu masraflar ithalatçı
firmanındır. 12. (DDU) Delivered Duty Unpaid (Adı
belirtilen varış yerinde gümrük vergisi ödenmeden teslim) Herhangi bir taşıma biçimi için kullanılabilen bu
terime göre satıcı firma, ithal ülkesindeki adı belirtilen bir yerde eşyaları
alıcı firmanın emrine hazır bulundurmakla teslim yükümlülüğünü yerine
getirmiş olmaktadır. O noktaya kadar her türlü risk ve maliyet ile gümrük
formalitelerini sonuçlandırmaya ilişkin maliyet ve riski, fiili ithal
sırasındaki vergi, harç ve diğer resmi giderler hariç satıcı firma
üstlenmektedir. Eşyaların vergileri ödenmemiş olarak alıcı firmanın ülkesinde
belirtilen yerde teslimidir. Bu teslim şekli deniz hariç kara, demiryolu,
havayolu taşımacılığında kullanılır. 13. (DDP) Delivered Duty Paid (Adı
belirtilen varış yerinde gümrük vergisi ödenmiş olarak teslim) Herhangi bir taşıma biçimi için kullanılabilen bu
terime göre satıcı firma, ithal ülkesindeki adı belirtilen bir yerde eşyaları
gümrüklenmiş olarak alıcı firmanın emrine hazır bulundurmakla teslim
yükümlülüğünü yerine getirmiş olmaktadır. O noktaya kadar her türlü risk ve
maliyeti satıcı firma üstlenmektedir. Eşyaların vergileri ödenmiş olarak
alıcı firmanın ülkesinde belirtilen yerde teslimidir. Satıcı firma, eşyaların o noktaya kadar taşınması,
ithal gümrüğünden geçirilmesi için gerekli vergi, resim ve diğer harçlar
dahil olmak üzere riziko ve giderleri üstlenmek durumundadır. EXW terimi
satıcıya ne kadar az yükümlülük getiriyorsa, DDP terimi de bunun tersine o
kadar çok yükümlülük getirmektedir. Bazı terimlerin yanına
konan kısaltmalar: STOWED : İstiflenmiş, FOB Stowed : İstifleme
masrafı satıcıya ait. FO
: Free Out: Boşaltma masrafları hariç. FIO
: Free in and out : Yükleme ve boşaltma masrafları hariç. FIOS
: Free in and out and stowed : Yükleme, istifleme ve boşaltma masrafları
hariç. FIOT
: Free in and out and trimmed : Yükleme, yüklerin dengelenerek istiflenmesi
ve Boşaltma masrafları hariç. LANDED : Karaya çıkarılmış, boşaltma
masrafları navluna dahil. Taşıma Biçimlerine Göre
Kullanılacak Incoterms :
C.I.F |